منطقه گرایی و چالش های آن در روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران

نویسندگان

  • بهادر زارعی استادیار گروه جغرافیای سیاسی دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران
  • سید محمود علوی کارشناس ارشد علوم سیاسی گرایش مطالعات ایران، دانشگاه تربیت‌مدرس
چکیده مقاله:

 یکی از راهکارهای گسترش همکاری در جهان، همگرایی با استفاده از الگوی منطقه‌گرایی است. امروزه امنیت ملی هر کشوری از طریق همکاری منطقه‌ای و درادامه با تعامل و وابستگی متقابل جهانی ممکن می‌شود تا با گام‌های انفرادی و بدون همکاری و پشتیبانی منطقه‌ای و جهانی. بر این ‌اساس، در چند دهة اخیر و به‌ویژه از دهة 1980 به بعد، بسیاری از کشورهای دنیا با اتخاذ رویکرد منطقه‌گرایی و شکل‌دادن به تجارب موفقی در این راستا، زمینة انگیزش سایر کشورهای دنیا به گسترش منطقه‌گرایی را نیز فراهم کرده‌اند. جمهوری اسلامی ایران هم به‌عنوان کشوری تأثیرگذار و با موقعیت ژئواستراتژیک، با درک این ضرورت، با پایان‌یافتن جنگ تحمیلی و شروع‌به‌کار دولت سازندگی تاکنون، گرایش منطقه‌گرایی و همگرایی منطقه‌ای را متناسب با اهداف و آرمان‌های خود با فرازونشیب‌هایی در دستور کار داشته است، اما شرایط ویژة این کشور و تهدیدات امنیتی که همواره متوجه جمهوری اسلامی ایران بوده، سبب شده است که رویکرد منطقه‌گرایی ایران همواره با صبغه و برتری گرایش‌های امنیتی و سیاسی دنبال شود، حال آنکه تجارب موفق منطقه‌گرایی در دنیا با برتری دستورکارهای اقتصادی، نرم‌افزارانه و غیرامنیتی بوده است که در این پژوهش علاوه‌بر بررسی جنبه‌های مختلف منطقه‌گرایی، به دلایل اتخاذ رویکرد متفاوت جمهوری اسلامی ایران و ضرورت بازبینی در این رویکرد توجه شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

چالش های روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان در منطقه

در سال های اخیر شاهد تحولاتی در منطقه خاور میانه بوده ایم که تغییرات در صحنه سیاسی عراق، بحران مشارکت در کابینه لبنان، اختلافات داخلی فلسطین و موضوع صلح آمیز هسته ای ج.ا.ایران از آن جمله هستند و با توجه به رقابت‌های منطقه‌ای عربستان با جمهوری اسلامی ایران، تحولات یاد شده موجبات واگرایی و بروز تنش‌هایی در روابط دوکشور شده است با توجه به اینکه ظاهراً روند اوضاع در منطقه در راستای مواضع و منافع عرب...

متن کامل

چالش های روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان در منطقه

در سال های اخیر شاهد تحولاتی در منطقه خاور میانه بوده ایم که تغییرات در صحنه سیاسی عراق، بحران مشارکت در کابینه لبنان، اختلافات داخلی فلسطین و موضوع صلح آمیز هسته ای ج.ا.ایران از آن جمله هستند و با توجه به رقابت های منطقه ای عربستان با جمهوری اسلامی ایران، تحولات یاد شده موجبات واگرایی و بروز تنش هایی در روابط دوکشور شده است با توجه به اینکه ظاهراً روند اوضاع در منطقه در راستای مواضع و منافع عرب...

متن کامل

نقش منطقه گرایی بر روابط ژئواکونومی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای منطقه جنوب غرب آسیا

با پایان یافتن جنگ سرد، روند همگرایی منطقه ای وارد مرحله جدیدی شد. به علت اولویت یافتن فعالیتهای اقتصادی بر اقدامات نظامی و بروز ایده ژئواکونومی، بیشتر توافقات منطقه ای در قالب همکاری های متقابل اقتصادی تعریف شده است. این تحقیق در صدد است نقش منطقه گرایی بر روابط ژئواکونومیک ایران و کشورهای منطقه جنوب غرب آسیا را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد.روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که با مراجع...

متن کامل

چالش های روابط ایران و جمهوری آذربایجان

روابط ایران و جمهوری آذربایجان از ابتدای ده? 1990 /1370که این کشور به استقلال دست یافت تا به امروز ، با وجود زمینه های متعدد همکاری، با چالش هایی مواجه بوده است. این مقاله در صدد یافتن پاسخی برای این پرسش است که عامل اصلی به چالش کشیده شدن روابط تهران – باکو چیست؟ در این راستا با تبیین ادراکات تهران – باکو نسبت به یکدیگر در چارچوب رهیافت سازه انگاری ، عوامل سیاسی – اقتصادی تأثیرگذار بر روابط د...

متن کامل

قوم گرایی و تأثیر آن بر روابط جمهوری اسلامی ایران و آذربایجان

فروپاشی اتحاد شوروی یکی از مهمترین رویدا د های جهان در نیمه قرن 20 بوده است و تأثیرات عمیقی در سطح جهان، منطقه و روابط بین کشورها به جا گذاشته است . نتیجه این فروپاشی ظهور و حضور جمهوری های جدید در آسیای مرکزی و قفقاز است، از جمله این کشورها جمهوری آذربایجان می باشد . البته 1297 ش) نیز دارای استقلال بود و - 1918 م( 1299 - این کشور در سالهای 1920 سپس به اتحاد جماهیر شوروی الحاق گردید . آذری ها ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 47  شماره 4

صفحات  743- 758

تاریخ انتشار 2015-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023